Thảm họa lật tàu Vịnh Xanh 58 tại Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh, đã gây ra một trong những tai nạn hàng hải nghiêm trọng nhất trong lịch sử Việt Nam, cướp đi sinh mạng của 37 người và để lại hậu quả đau thương không thể khắc phục. Trong bối cảnh tang tóc và chia buồn, một số cá nhân đã lợi dụng mạng xã hội để dựng chuyện và chế ảnh sai sự thật liên quan đến thảm kịch này.
Hành vi này không chỉ thể hiện sự thiếu tôn trọng và vô cảm mà còn tiềm ẩn những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty Luật TGS, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, đã có những chia sẻ về vấn đề này. Theo ông, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để chế ảnh, dựng chuyện về thảm kịch nhằm mục đích tăng tương tác trên mạng xã hội không chỉ trái với thuần phong mỹ tục và đi ngược lại những giá trị đạo đức cơ bản của xã hội, mà còn vi phạm pháp luật và cần bị xử lý nghiêm.
Theo quy định tại Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ, cá nhân, tổ chức cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân lên mạng xã hội có thể bị xử phạt hành chính. Mức phạt có thể áp dụng đối với cá nhân vi phạm là 5-10 triệu đồng, với tổ chức vi phạm là 10-20 triệu đồng. Ngoài ra, chủ thể vi phạm còn bị buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn do thực hiện hành vi vi phạm.
Đặc biệt, trong trường hợp hành vi bị xác định gây hậu quả nghiêm trọng trong xã hội, như làm hoang mang dư luận, gây phẫn nộ, bức xúc trong nhân dân, tạo tâm lý tiêu cực cho gia đình nạn nhân hay dẫn tới khó khăn, cản trở cho công tác cứu hộ, người vi phạm có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân theo Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015 . Mức phạt có thể áp dụng là phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Trường hợp hành vi gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 2-7 năm.
Do đó, trong thời điểm nhạy cảm này, việc giữ gìn sự trang nghiêm và tôn trọng đối với gia đình nạn nhân cũng như cộng đồng là hết sức cần thiết. Mạng xã hội cũng cần có những biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi tiêu cực, góp phần xây dựng một môi trường mạng lành mạnh và an toàn.
