Gốm Mỹ Thiện, một làng nghề truyền thống nằm bên dòng sông Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi, đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Sự ghi nhận này không chỉ là vinh dự cho làng nghề mà còn là cơ hội để hồi sinh và phát triển nghề gốm truyền thống này.
Làng nghề hơn 200 năm tuổi
Làng gốm Mỹ Thiện được hình thành vào cuối thế kỷ 18 bởi những người thợ gốm Thanh Hóa di cư vào mang nghề theo. Với loại đất sét dẻo, chắc, rất phù hợp làm gốm, làng nghề này nhanh chóng phát triển và trở thành một trong những làng nghề gốm nổi tiếng ở miền Trung.
Sản phẩm gốm Mỹ Thiện với nét đặc trưng riêng biệt
Tinh hoa của nghề gốm
Gốm Mỹ Thiện được biết đến với quy trình thủ công truyền thống được giữ gần như nguyên vẹn suốt 200 năm qua. Nguyên liệu chính là đất sét lấy từ địa phương, được phơi khô, sàng lọc, nhồi kỹ. Sau đó, người thợ tạo hình bằng bàn xoay thủ công. Sản phẩm được trang trí bằng kỹ thuật đắp nổi đặc trưng, thể hiện hình rồng, phượng, trúc, chuột, hoặc các con giáp.
Kỹ thuật nung hai lần
Một đặc điểm độc đáo khác của gốm Mỹ Thiện là kỹ thuật nung hai lần bằng củi. Lần nung đầu tạo “xương gốm”, lần thứ hai sau khi tráng men sẽ tạo nên lớp màu đặc trưng (thường là các gam vàng đất, nâu đỏ, xanh ngọc). Cách tạo tác thủ công từ đôi tay tài hoa của người thợ đã làm nên dòng gốm vừa bền chắc, vừa có vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi với đời sống.
Nghệ nhân Đặng Văn Trịnh – hậu duệ cuối cùng của làng gốm Mỹ Thiện
Nghệ nhân cuối cùng
Ngày nay, làng gốm sầm uất thuở nào đã dần phai bóng. Chỉ còn duy nhất gia đình nghệ nhân Đặng Văn Trịnh và vợ là bà Phạm Thị Thu Cúc tiếp tục sống với nghề. Hơn 30 năm nay, họ là những người thổi hồn vào đất, giữ gìn từng mẫu hoa văn của tiền nhân lưu lại.
Nghệ nhân Trịnh và vợ vẫn miệt mài với những tạo tác gốm bằng đôi tay tài hoa của mình
Cơ hội mới cho làng nghề
Việc gốm Mỹ Thiện được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là sự ghi nhận, mà còn mở ra cơ hội mới để hồi sinh làng nghề. Nghệ nhân Trịnh hy vọng sẽ có thế hệ tiếp theo của làng tiếp nối giữ nghề.
