Ngày 30/7 hàng năm được chọn là Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người, một vấn đề nhức nhối toàn cầu. Tại Việt Nam, ngày này cũng được kỷ niệm là Ngày Toàn dân phòng, chống mua bán người, theo Quyết định số 793/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ năm 2016. Tổ chức Liên Hợp Quốc (LHQ) xác định mua bán người là một trong bốn loại tội phạm nguy hiểm nhất hiện nay, chỉ đứng sau tội phạm ma túy và buôn bán vũ khí về thu nhập bất hợp pháp.
Theo ước tính của LHQ, mỗi năm có khoảng 800.000 đến 1 triệu người trở thành nạn nhân của mua bán người trên toàn thế giới. Con số này bao gồm khoảng gần 25 triệu người bị bóc lột trên khắp thế giới, dưới nhiều hình thức như lao động cưỡng bức, nô lệ tình dục, buôn bán nội tạng, bắt cóc… Nạn nhân được phát hiện phần lớn là phụ nữ và trẻ em gái, chiếm gần một nửa và 20% tương ứng.
Hiện có hơn 150 quốc gia trên tất cả các châu lục đang phải đối mặt với loại hình tội phạm này. Tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, tình hình mua bán người đang diễn biến phức tạp, đặc biệt sau đại dịch COVID-19. Khu vực Đông Nam Á đã chứng kiến sự xuất hiện của các tổ hợp lừa đảo quy mô lớn, do các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia điều hành.
Một báo cáo gần đây của Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) về thực trạng mua bán người vào các tổ hợp lừa đảo trực tuyến tại Đông Nam Á cho thấy số ca bị mua bán được hỗ trợ của IOM trong khu vực đã tăng hơn 3 lần, từ 296 vào năm 2022 lên 978 vào năm 2023.
Năm 2025, chủ đề của Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người tập trung vào thông điệp ‘Mua bán người là hoạt động tội phạm có tổ chức – Hãy cùng hành động để chấm dứt các hình thức bóc lột!’. Thông điệp này nhấn mạnh vai trò quan trọng của các cơ quan thực thi pháp luật trong việc chống lại tội phạm có tổ chức, đồng thời đảm bảo hệ thống pháp luật đặt nạn nhân lên hàng đầu trong bảo vệ, hỗ trợ và tiếp cận công lý.
Ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã có nhiều nỗ lực đáng kể trong việc phòng, chống mua bán người. Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 đã bổ sung các nguyên tắc quan trọng để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia. Tại cấp địa phương, nhiều tỉnh, thành đã triển khai các biện pháp công tác, đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, và kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa nghiệp vụ với công tác đấu tranh, trấn áp quyết liệt tội phạm mua bán người.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, các cơ quan chức năng đã điều tra, xử lý 2 vụ, 2 đối tượng liên quan đến tội phạm mua bán người. Sự kiện Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người và Ngày Toàn dân phòng, chống mua bán người tại Việt Nam được tổ chức hàng năm vào ngày 30/7, là lời nhắc nhở toàn cầu về tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức đối với loại tội phạm nguy hiểm này, cũng như kêu gọi hành động thống nhất trên toàn thế giới để chống lại mua bán người.
