Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền con người là một phần quan trọng và không thể thiếu trong di sản tư tưởng của Người. Được hình thành trên cơ sở kế thừa và phát huy chủ nghĩa nhân văn trong truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng này hướng đến giải phóng con người và mang lại hạnh phúc cho nhân dân. Với khát vọng lớn nhất là giải phóng con người, mang lại hạnh phúc cho nhân dân và đảm bảo cho nhân dân có cuộc sống tốt đẹp hơn, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thể hiện cam kết mạnh mẽ này ngay từ khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.
Ngay từ những ngày đầu thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bày tỏ mong muốn thiết tha: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của mình, Người đã chứng minh cam kết này bằng những hành động thiết thực và quyết liệt. Trước lúc đi xa, Người vẫn nhấn mạnh mong muốn cuối cùng là: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”. Những lời nói này không chỉ là di chúc tinh thần mà còn là định hướng cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Đảng Cộng sản Việt Nam đã vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới, chủ trương kế thừa và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của tất cả các dân tộc trong nước, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh vì lợi ích chân chính và phẩm giá con người. Đảng cũng kiên quyết chống lại những tư tưởng, văn hóa phản tiến bộ, trái với những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trái với phương hướng đi lên chủ nghĩa xã hội.
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) đã xác định mục tiêu xây dựng một đất nước với dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; con người là trung tâm của chiến lược phát triển, đồng thời là chủ thể phát triển.
Những nỗ lực không ngừng nghỉ của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu này đã mang lại kết quả tích cực. Kể từ năm 2019, GDP trên đầu người đã tăng 25%, tỷ lệ hộ dân nghèo giảm 1,5% mỗi năm. Mạng lưới y tế dự phòng được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc gắn với y tế cơ sở, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 81,7% năm 2016 lên 95,52% vào năm 2024. Việt Nam còn triển khai nhiều chính sách an sinh, trợ cấp xã hội hướng tới những nhóm yếu thế, thể hiện sự quan tâm và chăm lo của Nhà nước đối với cuộc sống của nhân dân.
Việt Nam cũng nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới, thể hiện qua các chính sách và chương trình hành động thiết thực. Theo Báo cáo Khoảng cách giới toàn cầu 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Việt Nam xếp hạng 74/148 quốc gia, tăng hai bậc so với năm 2024, trong đó các chỉ số về kinh tế và giáo dục cho phụ nữ đều cải thiện tích cực.
Song song với các hoạt động kinh tế và xã hội, Việt Nam tích cực ứng phó với biến đổi khí hậu, đẩy mạnh phòng chống thiên tai, đầu tư hạ tầng thông tin, bảo đảm quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận và tiếp cận thông tin cho người dân. Đây là những bước tiến quan trọng nhằm đảm bảo quyền con người trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.
Có thể nói, đặt con người ở trung tâm của cải cách và phát triển, Việt Nam đang cho thấy hình ảnh một quốc gia hội nhập bản lĩnh, đóng góp tích cực vào việc kiến tạo chuẩn mực chung về quyền con người trong thời đại mới. Những nỗ lực và thành tựu của Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, góp phần vào sự phát triển bền vững và hòa bình của thế giới.
